- Expansievat
- Inlaatcombinatie
- Overdrukventiel / Prescor
- Bypass
- Vloerverdeler
- Thermostaat
- buitenvoeler
- Vuilvanger
- Automatische ontluchter
- Zoneklep
- Rookgasafvoer / Luchttoevoer
Het Expansievat
Is mijn expansievat kapot ?
Viel de waterdruk 2 keer of vaker kort na elkaar weg ? Lekt de overstort ? Gaat de waterdruk tijdens bijvullen zeer snel omhoog ? Wisselt de druk flink, meer dan 1 bar tijdens wanneer de ketel in bedrijf is ? Klinkt het boven en onder dof wanneer je met een tang of schroevendraaier tegen het vat aan tikt ? Als het hol klinkt wil dit niks zeggen, dit hangt af van welk soort membraam er in zit.

Hoe werkt een expansievat en waar is het voor?

Een expansievat vangt de drukverschillen binnen een cv-installatie op die ontstaan door verwarming en afkoeling van water. Dit gebeurt in het vat, dat vanbinnen in twee compartimenten is verdeeld. Het ene deel staat in verbinding met de cv-installatie en is dus gevuld met water. Het andere deel is gevuld met gas (stikstof). De twee delen worden van elkaar gescheiden door een membraan.
Water laat zich niet samen drukken en stikstof wel. Zodra het watervolume toeneemt door verwarming (Zie uitzetting van water), gaat dit extra volume water het expansievat in. Het stikstof in het gasgevulde compartiment wordt samengedrukt. Je vult een installatie meestal tot maximaal 2 bar en de druk van het stikstof is gelijk aan aan de waterdruk mits de druk gelijk of hoger is als de voordruk van het gas. (De voordruk is de druk van het gas wanneer er geen water in het vat zit.)
bij een defekt expansievat (het membraam lekt met als gevolg dat het stikstof weg is, of het ventiel aan de onderzijde lekt) loopt het vat volledig vol water. Er is dan geen ruimte voor expansie. (Er moet dan meestal 2 of 3 keer in korte tijd bijgevuld worden). de druk zal snel oplopen wanneer het verwarmingstoestel in werking is en bij 3 bar grijpt de overdrukbeveliging in. Dit is samen met het expansievat bijzonder belangrijk. U kan zich voorstellen dat anders de druk in de installatie gevaarlijk hoog kan oplopen en je dan niet kan voorspellen waar in huis ergens een lek onstaat waar heet water met grote kracht uit zal spuiten.

Om een idee te geven: om water met 1% te laten krimpen bij kamertemperatuur heb je 200 bar druk nodig. Een installatie begeeft het ergens vaak al boven 10 bar.
Voorbeeld : Bij het verwarmen van 150 liter water van 10 graden (bij het vullen van de installatie) naar 75 graden zal de toename van de hoeveelheid water is dan (150x65x0,000214=2,1 liter zijn. Dit wordt de expansie genoemd. Zie uitzetting van water.
Hoe groter de installatie en hoe heter het water wordt , hoe groter het expansievat dienst te zijn. In de meeste woningen is een vat van 18 liter met een voordruk van 0.5 of 1 bar gemonteerd in een installatie die gebaseerd is temperaturen tot 80 graden (hoge temperatuur systeem), zoals met een gas combiketel. Omdat je vult tot 2 bar zit er sowieso al een aantal liter water in het vat. In een installatie die gebaseerd is tot max 50 graden (lage temperatuur systeem), zoals met een all electric warmtepomp of een gescheiden vloerverwarming circuit, kan volstaan worden met 5 of 10 liter vat.

Overdrukventiel, prescor

Bij een waterduk van 3 bar of hoger zal de prescor, ook wel overdrukventiel of overstortventiel genoemd, open springen tot de druk onder 3 bar is. Soms zit er een slang of leiding aan die in de rioolafvoer uitkomt, je ziet dan niet of de prescor lekt. Verwijder deze slang of leiding dan tijdelijk. Zonder slang of leiding zal het water op de vloer terecht komen.
Er zijn ook overdrukventielen van 9 bar voor in sanitairleidingen.

Inlaatcombinatie
Een inlaatcombinatie, ook wel bekend als een overdrukventiel, beschermt een boiler of CV-ketel door de druk te reguleren. Wanneer water wordt verwarmd, zet het uit. De inlaatcombinatie zorgt ervoor dat dit uitzettende water veilig kan ontsnappen, waardoor de druk in het systeem niet te hoog oploopt en schade wordt voorkomen.

Hoe werkt het?
- Â Stopkraan:Een inlaatcombinatie bevat een stopkraan waarmee de watertoevoer naar de boiler of CV-ketel kan worden afgesloten, bijvoorbeeld voor onderhoud.
- Â Keerklep:Een keerklep voorkomt dat warm water terugstroomt in de koudwaterleiding.
- Â Ontlastklep (overstortventiel):De ontlastklep opent wanneer de druk in de boiler te hoog wordt (bijvoorbeeld door het uitzetten van het water) en laat overtollig water weglopen, waardoor de druk weer daalt.
- Â Luchtonderbreking:Een luchtonderbreking voorkomt dat water uit het riool in de waterleiding terechtkomt via de afvoer van de inlaatcombinatie.
- Â Afvoerslang:Een afvoerslang wordt aangesloten op de inlaatcombinatie om het weggelopen water veilig naar het riool af te voeren.Â
Waarom is het belangrijk?
Veiligheid:Het voorkomt potentieel gevaarlijke situaties die kunnen ontstaan door een te hoge druk in het systeem.
Bescherming van de boiler/CV-ketel:De inlaatcombinatie voorkomt dat de boiler of CV-ketel beschadigd raakt door een te hoge druk.
Bypass
vloerverdeler
thermostaat
buitenvoeler
vuilvanger
automatische ontluchter
transportpomp
zoneklep